English

Protektem Yu Wan Agensem Ol Imel Tret

Evri oganasen i dipen long imel mo oli no gat tu tingting long saed ia, from se hem ia mekem se nao ia i kam wan nomol wei blong ol man i sendem yu ol komunikesen we yu no wantem we oli save mekem yu kros, mo wos wan i save spolem nogud bisnes blong yu.

Ol risk

Ol fising imel

Ol frodsta i mekem ol fising imel blong i luk olsem ol bank, ol kredit kad kampani, ol gavman dipatmen, ol onlaen sto oksen saet, mo ol nara oganasesen we yu trastem, olgeta nao i bin sendem kam. Yu save risivim ol fising imel maet tru long wan tru imel claen (prokram) olsem Microsoft Outlook, o tru intanet-bes imel olsem gmail, Hotmail mo Yahoo! Meil o hem ia we ISP blong yu i bin givim long yu.

Ol fising imel i traem blong trikim yu blong:

  • Yu klikim long wan link blong visitim wan giaman websaet we i luk olsem hem i tru, we i save rikwestem ol konfidensel infomesen o hem i gat infeksen blong malwe.
  • Openem wan atajmen we i showem hem long wan wei we i giaman se hem i wan tru fael olsem wan dokumen o .exe fael, be hem ia i gat malwe long hem.

Ol fising imel oli samtaem showem sam long ol fasin ia, be taem ol frodsta i kam moa smat mo yusum niufala teknoloji, ol imel ia maet no save gat wan long ol fasin ia. Oli save iven gat nem mo adres blong bisnes blong yu o blong ol man.

  • Imel adres blong man we i sendem hem i maet defren long websaet adres blong oganasesen we yu trastem.
  • Imel ia oli maet sendem i kam long wan defren adres olgeta o wan fri webmeil adres.
  • Imel ia maet i no yusum stret nem blong yu, be hem i yusum wan griting we i no talemaot nem blong stret man olsem “Dia kastoma.”
  • I save gat ol toktok we oli no spelem gud o ol grama i nogud.
  • Oli askem blong yu dil wetem wan samting kwiktaem, eksampol oli givim wan tret se sapos yu no ak kwiktaem bae akaon blong yu i save klos.
  • Wan impoten websaet link. Hem ia oli save kopi long hem o bae i luk se i semak long stret adres, be iven wan singel karekta we i defren i minim se hem i wan defren websaet.
  • Wan rikwes blong pesonal infomesen olsem yusanem, paswod o ol bank ditel.
  • Yu no bin ekspektem blong garem wan imel we i kam long wan oganasesen we imel ia i kamaot long nem blong olgeta.
  • Ful tex blong imel i gat wan pija bitim nomol tex fomat blong olgeta. Imej ia i gat wan link we i join long hem i go long wan giaman saet.
  • Sam fising imel oli talem se yu mas lukaot long wan vaeres mo oli askem yu blong klikim wan link o openem wan atajmen blong protektem yu wan.
  • Iven wan imel we i kam long wan we yu trastem hem i maet wan stret fising imel sapos akaon blong man we i sendem i bin hak.

Stap longwe long ol fising imel

  • No openem ol atajmen we oli kam long ol man we yu no save.
  • Sapos yu gat daot, kontaktem man o oganasesen we imel ia i yusum nem blong olgeta blong sendem kam long yu.
  • No redi blong klikim ol link long ol imel we oli kam long ol man we yu no save. Be, rolem maus blong yu go ova long link ia blong i showem tru ples we i kam long hem, we bae i show daon long lef kona blong skrin blong yu. Lukaot sapos hem i defren long wanem we i show long tex blong link ia long imel blong yu.
  • No ansa long ol imel we oli kam long ol man we yu no save.
  • No pem eni samting o mekem jariti donesen olsem we spam imel i askem yu blong mekem.
  • No mekem eni replae i go long imel we yu no wantem.
  • No ansabskraep i go long eni imel we yu tingse oli ol fising imel. Hem ia i save lidim hem wan i go long wan giaman websaet.
  • Jekem ol jank o spam meil folda blong yu oltaem lukaot wan tru imel i go tru long hem long mistek.
  • Sapos yu tingse wan imel i no stret, yu save jekem sapos hem i stap long wan lis blong ol spam we ol man i save mo ol skam imel we sam kampani we oli stap salem ol intanet sekuriti sofwe, oli gat long websaet blong olgeta.
  • Fulap Maekrosof mo ol nara imel klaen oli kam wetem spam filtaring olsem standed. Mekem sua se blong yu i swij on.
  • Yu save setem fulap spam mo ol jank filta blong letem imel i kam long ol man we i trastem nomo, mo blokem olgeta we hem i no trastem.
  • Taem yu stap jusum wan webmeil akaon olsem gmail, Hotmail mo Yahoo! Meil, mekem sua se yu selektem wan we i gat spam filtering mo hem i stap long swij on oltaem.
  • Fulap intanet sekuriti pakej i gat spam bloking. Mekem sua se blong yu i ap-tu-deit mo i swij on oltaem.

Spam (jank) imel

Bigfala grup blong ol imel we oli send evri dei oli ol spam we yu no givim olgeta raet blong oli sendem kam long yu. Fulap long olgeta, insted blong oli mekem olgeta blong giaman long ol man blong stilim mani, oli sendem olgeta wetem tingting blong pulum ol visita i go long ol sels websaet o iven blong mekem se ol klik-tru reit long ol websaet blong ol kompetita i go moa bigwan. Ol eksampol olsem:

  • Advetaesing, eksampol ol onlaen famasi, ponografi, deiting, gambling.
  • Ol skim blong kam rij hariap mo wok long haus.
  • Ol giaman vaeres woning blong trikim ol man.
  • Ol giaman jariti apil blong trikim ol man.
  • Ol jein imel we oli askem yu blong fowodem i go long fulap kontak (blong i save givim ‘gud lak’).

Ol spama ol kasem ol lis blong ol imel adres tru long:

  • Stap yusum ol otometed sofwe.
  • Trikim yu blong putum ol ditel blong yu long ol giaman websaet blong olgeta.
  • Hak i go long ol tru websaet blong garem ol ditel blong ol man.
  • Stap pem olgeta long ol sos we oli no stret.
  • Invaetem yu blong klik go long wan giaman websaet we i showem hem olsem spam imel kanselesen sevis.
  • Taem yu stap imelem fulap man we oli stap long lis long cc fil insted long bcc fil – o fowodem ol imel be no bin dilitim ol las senda long string.

Taem yu stap riplae long wan spam imel i talemaot long ol spama ia se imel adres blong yu i laef.

Webmel sefti

  • Yusum ol webmel we oli kam long ol kampani we fulap i save long olgeta mo olgeta we yu trastem.
  • Mekem se spam filtering i on o swij i go long wan webmel provaeda we hem i save mekem kaen ia.
  • Yusum ol strong paswod blong log in.
  • Oltaem log aot long webmeil blong yu taem we yu finis wetem imel, insted blong closem windo o swijim ofem divaes nomo.
  • Konek i go long webmeil nomo taem webmeil provaeda hem i gat wan sekua koneksen (we i show tru long wan lok long daon raet han saed blong brawsa windo mo ol letta ia ‘https://’ i stap long stat blong websaet adres ia). Sapos koneksen ia i no sekua, tekem kea blong no sendem imel we i save talemaot o givimaot akses long ol konfidensel infomesen.
  • Tingting bifo yu openem ol atajmen long ol imel we oli kam long ol sos we yu no save o no trastem. Sam webmeil sistem oli skanem ol atajmen from malwe long otomatik.
  • Mekem sua se yu gat intanet sekuriti we yu trastem mo i stret long yu, mo faeawol sofwe i instol mo stap ron gud.

Sefgadem ol olfala imel

Hem ia i no pat long wan sekuriti risk, be tingbaot se sam webmeil sistem i save dilitim ol imel mesej sapos yu bitim wan storej namba. Sapos imel akaev blong yu i impoten, tingbaot blo pem wan onlaen storej sevis, o yusum wan webmeil sevis we i nogat ol restriksen long hem.  Sam webmeil provaeda oli save saspendem akaon blong yu sapos yu no aksesem blong longfala taem.

 

Glosari

Wan Glosari blong ol tem we oli yusum long atikol ia:

Webmel

Wan imel sistem we i yusum wan web braosa blong ridim mo sendem imelinsted. 

Spam

Ol komesial imel we wan i no ekspektem. Mo tu yumi save olgeta olsem jank imel.

ISP

Intenet Sevis Provaeda: Wan kampani we i provaedem akses long intenet.